Thứ Bảy, 25 tháng 10, 2014

Sự biến đổi màu ở cá cẩm thạch

Cá betta cẩm thạch rất hấp dẫn. Tóm lại, đó là một trong số những màu đẹp nhất ở cá betta với hoa văn loang lổ. Những nhà lai tạo cá cẩm thạch phải đối mặt với một trong số những thách thức lớn nhất trong "thánh đường betta"; đó là tính thiếu ổn định ở gen này. Bạn có thể mua một con cá cẩm thạch tuyệt đẹp với hoa văn tương phản, và sau đó một tháng bỗng nhiên màu cẩm thạch "nhạt dần" thành không màu (cellophane), đậm dần thành màu đơn sắc (không cẩm thạch) hay thậm chí thay đổi hoa văn và màu sắc đến nỗi trông như một con cá hoàn toàn khác! Nó có thể tiếp tục thay đổi diện mạo suốt đời, điều này có thể gây khó chịu cho một số người và kích thích một số người khác, những người có thể quan sát một cách thích thú sự thay đổi màu sắc ở cá betta của họ.

Lai tạo cá cẩm thạch thậm chí còn là thách thức lớn hơn, bởi vì bất cứ bầy cẩm thạch x cẩm thạch nào đều có thể tạo ra vô số màu gồm cẩm thạch, màu bóng kiếng (cellophane), màu bướm và đơn sắc. Sau đó, khi vừa chọn ra những con cá mà bạn thích, chúng bắt đầu biến đổi: màu cẩm thạch lên màu thành màu bướm, màu bướm biến thành đơn sắc, màu bóng kiếng biến thành màu cẩm thạch và đơn sắc có thể mất màu thành màu bóng kiếng.


Vậy tại sao điều này lại xảy ra?

Màu cẩm thạch xuất hiện nhờ những thành phần gen dịch chuyển gọi là "gen nhảy". Chúng có thể di chuyển từ vị trí này sang ví trí khác trên chuỗi nhiễm sắc thể. Đôi khi chúng chèn vào một vị trí và tác động đến gen ở vị trí đó. Điều này làm cho tế bào (và các nhân bản của nó) mất khả năng thực hiện một nhiệm vụ nhất định liên quan đến gen đó. Bởi vì "gen nhảy" chỉ tạm thời chèn vào vị trí nhất định trong chuỗi nhiễm sắc thể, nên sự mất khả năng ở gen bị chèn chỉ là tạm thời. Đây là nguyên nhân gây nên sự biến đổi màu sắc ở cá cẩm thạch, và đôi khi màu sắc thay đổi một cách toàn diện và triệt để.

Nếu gen nhảy tồn tại và chèn vào vị trí của gen chịu trách nhiệm tạo ra sắc tố, nó sẽ ngăn cả sự sản sinh sắc tố đó, và tất cả các tế bào liên quan không thể tạo ra màu sắc tương ứng. Điều này dẫn đến sự xuất hiện những vùng không màu trông giống như màu trắng hay màu bóng kiếng. Điều ngược lại cũng có thể xảy ra! Nếu tế bào không thể tạo ra màu sắc bởi vì thành phần gen dịch chuyển hiện diện và rồi nó rời đi, các nhân bản của tế bào này lại có thể tạo ra màu sắc và vùng màu sẽ xuất hiện.

Có rắc rối quá chăng? Có lẽ điều này sẽ giúp làm sáng tỏ vấn đề. Loạt hình dưới đây được nhà lai tạo Hà Lan IIse chụp, mô tả một con betta đuôi tưa màu xanh ngọc mang gen cẩm thạch, mặc dù bức hình đầu tiên không thể hiện điều đó!

 Đây chúng ta hãy xem một con betta đuôi tưa màu xanh ngọc tiêu chuẩn.


Trong hình này, con cá trông hơi già đi (vây dài ra) và nó hãy còn có màu xanh ngọc dễ thương. Nhưng cái gì đây?? ĐÓ! ở phần đầu của nó! Đây là lúc mà những người nuôi cá ít kinh nghiệm với cá cẩm thạch có thể nghĩ "Ôi không, cá của mình bị bệnh chăng?"

Thêm khoảng một tuần nữa, sự mất màu bắt đầu tăng lên. Mặc dù vậy, con cá trông vẫn rất mạnh khỏe. Đây thường là thời điểm mà người mới nuôi lo lắng và có khuynh hướng điều trị cho cá của mình - ĐỪNG! Trừ khi cá của bạn có dấu hiệu bệnh tật và lờ đờ hay bạn có thể xác định một cách chắc chắn, hãy đừng sử dụng thuốc. Bạn có thể giết chết một con cá hoàn toàn khỏe mạnh bằng cách điều trị một cách không cần thiết. Và bạn không bao giờ biết được tuần kế tiếp con cá betta "mất màu" của mình sẽ có màu gì...


Ô la la! Ngay một người mới nuôi cá cũng nhận ra con cá này có gen cẩm thạch. Bạn có thể thấy "vùng mất màu" phát triển thành màu thịt và bắt đầu lan rộng toàn thân. Gen nhảy cũng tác động đến những vùng nhất định ở vây tạo ra những vạch trắng và không màu.


Chưa dừng lại ở đây! Gen nhảy bắt đầu khống chế các tế bào sắc tố cho đến khi betta có màu thịt toàn thân. Nó bắt đầu lan ra đến vây bằng cách thay thế màu xanh ngọc bằng màu trắng hoặc trong suốt. Màu "ửng đỏ" luôn hiện diện ở cá này từ lúc ban đầu nay bắt đầu trở nên nổi bật, tạo ra một con cá cẩm thạch ba màu tuyệt đẹp!


Ngay sau đó bạn sẽ thấy sự tàn nhẫn của gen nhảy khi nó làm mất hoàn toàn màu xanh ngọc. Màu duy nhất không bị ảnh hưởng là sắc tố đỏ lan ra toàn thân và vây. Và bây giờ nó trông như thế này đây:


Từ màu xanh ngọc đơn sắc biến thành màu cambodian bướm?! Đó là lý do tại sao chúng ta yêu thích gen cẩm thạch. Và thu được.. và được... và được...

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét