Cho đến tận bây giờ cũng chưa có một định nghĩa rõ ràng về thể loại Plakat cảnh truyền thống (Traditional Show Plakat). Cũng không hề có bất kỳ tiêu chí đánh giá nào về Plakat cảnh cũng như Plakat cảnh truyền thống.
Từ Plakat xuất phát từ tiếng Thái Plakad có nghĩa là cá đá và không thực sự giới hạn cho một dòng Betta nào. Plakad có thể là cá hoang dã hay cá thuần dưỡng.
Mục đích của bài viết này là để định nghĩa về Plakat cảnh truyền thống chứ không phải về dòng cá để đá độ. Trước khi chúng ta tìm hiểu như thế nào là Plakat cảnh, hãy thử tìm hiểu về các dòng cá dùng để đá độ. Chúng được lai tạo một cách cẩn trọng và dùng vào mục đích chiến đấu.
Có hai dòng Plakad hoang dã gọi là Plakad Pah và Plakad Lukmoh. Chúng thường được tìm thấy ngoài môi trường tự nhiên như ao hồ và các ruộng lúa.
Plakad Pah được tìm thấy ở hầu hết mọi nơi ở Thái Lan, chúng có thân dài và đá không bền. Plakad Lukmoh không có ngoài tự nhiên vì chúng được lai tạo trong môi trường nuôi dưỡng và đá dai hơn Plakad Pah.
Một số người lai Plakad Lukmoh với Plakad Pah và gọi chúng là “Sangasi” (nghĩa là “cá lai”) hay ngắn gọn là "Plasang". Những con cá lai này đá không bền như Plakad Lukmoh và được lai tạo để đá với Plakad Pah, chúng cũng trông rất giống với Plakad Pah.
“Plakad” ở đây nghĩa là cá đá (tức là dùng để đá độ) và rất phổ biến ở mọi vùng tại Thái Lan cũng như những nước châu Á khác. Một vài loại Plakad được sử dụng để đá như Betta imbellis, Betta smaragdina và Betta sp. “Mahachai”. Chúng cũng được lai tạp để cải thiện kỹ năng chiến đấu và rồi tất cả đều trở thành cá lai.
Betta imbellis, Betta smaragdina và Betta sp. “Mahachai” thường được xếp vào thể loại Cá hoang dã thay vì thể loại Plakat trong các cuộc triển lãm cá cảnh. Chúng ta cũng không nên lẫn lộn Plakat với Plakad vì Plakad là thứ cá dùng để đá độ.
Giống Plakad được lai tạo từ cá hoang dã dùng để đá độ và trong tiếng Thái, chúng được gọi là “Plakat Morh”.
Có 4 dạng Plakad được lai tạo với mục đích đá độ.
1. Dạng bản lóc với thân dài và đầu tròn như rắn – Plachon
Đây là dạng cá đá rất phổ biến vì chúng đá rất nhanh, răng sắc và hung dữ. Nhiều nhà lai tạo vẫn phát triển dòng cá thân dài này.
Vây hậu môn
Từ Plakat xuất phát từ tiếng Thái Plakad có nghĩa là cá đá và không thực sự giới hạn cho một dòng Betta nào. Plakad có thể là cá hoang dã hay cá thuần dưỡng.
Mục đích của bài viết này là để định nghĩa về Plakat cảnh truyền thống chứ không phải về dòng cá để đá độ. Trước khi chúng ta tìm hiểu như thế nào là Plakat cảnh, hãy thử tìm hiểu về các dòng cá dùng để đá độ. Chúng được lai tạo một cách cẩn trọng và dùng vào mục đích chiến đấu.
Có hai dòng Plakad hoang dã gọi là Plakad Pah và Plakad Lukmoh. Chúng thường được tìm thấy ngoài môi trường tự nhiên như ao hồ và các ruộng lúa.
Plakad Pah được tìm thấy ở hầu hết mọi nơi ở Thái Lan, chúng có thân dài và đá không bền. Plakad Lukmoh không có ngoài tự nhiên vì chúng được lai tạo trong môi trường nuôi dưỡng và đá dai hơn Plakad Pah.
 |
| Ảnh một con Plakah Pah. |
“Plakad” ở đây nghĩa là cá đá (tức là dùng để đá độ) và rất phổ biến ở mọi vùng tại Thái Lan cũng như những nước châu Á khác. Một vài loại Plakad được sử dụng để đá như Betta imbellis, Betta smaragdina và Betta sp. “Mahachai”. Chúng cũng được lai tạp để cải thiện kỹ năng chiến đấu và rồi tất cả đều trở thành cá lai.
Betta imbellis, Betta smaragdina và Betta sp. “Mahachai” thường được xếp vào thể loại Cá hoang dã thay vì thể loại Plakat trong các cuộc triển lãm cá cảnh. Chúng ta cũng không nên lẫn lộn Plakat với Plakad vì Plakad là thứ cá dùng để đá độ.
Giống Plakad được lai tạo từ cá hoang dã dùng để đá độ và trong tiếng Thái, chúng được gọi là “Plakat Morh”.
Có 4 dạng Plakad được lai tạo với mục đích đá độ.
1. Dạng bản lóc với thân dài và đầu tròn như rắn – Plachon
Đây là dạng cá đá rất phổ biến vì chúng đá rất nhanh, răng sắc và hung dữ. Nhiều nhà lai tạo vẫn phát triển dòng cá thân dài này.
 |
| Plachon |
 |
| Plamor |
 |
| Plakrai |
 |
| Plasang |
 |
| Thêm chú thích |
 |
| Ví dụ về Betta đuôi ngắn: Betta Halfmoon đuôi ngắn và Betta Crowntail đuôi ngắn. |
 |
| Sau đây là một số tiêu chuẩn đánh giá chính đối với thể loại Plakat cảnh truyền thống: chiều dài thân ngắn hơn 5 cm, độ rộng thân khoảng 1.5 cm, đuôi hình con át bích và xòe đủ 180 độ, cạnh đuôi tròn, điểm nhô ra của vây lưng hơi cao hơn điểm cao nhất của đuôi, vâu hậu môn kéo dài quá điểm thấp nhất của đuôi, hai kỳ đều nhau và kéo dài. |
Hình dạng đuôi
 |
| Từ trái sang phải: dạng át bích, dạng tròn hay quạt và cuối cùng là dạng răng cưa. |
Các dạng đuôi bên trái và ở giữa được chấp nhận nhưng dạng át bích được ưa thích hơn. Dạng răng cưa bên phải không được chấp nhận. Phần rìa ngoài vây đuôi nên trơn tru.
Góc đuôi
Cạnh đuôi
Tia đuôi
Hình dạng vây lưng
Vây lưng giống như hình ở giữa và bên trái được ưa chuộng hơn. Vây lưng có góc nhọn P nhô ra ở phía trên đỉnh T mà không nên dịch sang hai bên được ưa chuộng. Vành ngoài vây lưng trơn tru như hình bên trái được chuộng hơn ở giữa và bên phải.
Nên có hình thang và phần chóp phải kéo dài quá điểm thấp nhất của đuôi B. Hình ở giữa và bên phải không được chấp nhận.
Vây ngực hay kỳ
 |
Vây ngực dài (trái) và vây ngực ngắn (phải). |
Hình dạng chung
Ghi chú (VNRD)
Khi phân biệt những con Plakat cảnh truyền thống với cá dùng để đá độ, tác giả đã tham khảo tài liệu của tác giả Thái Lan Precha Jintasaerewonge (xem ở đây). Theo tôi Plakat cảnh truyền thống là những con mà Precha gọi là Fancy Betta, tức những con cá được lai tạo với mục đích làm cảnh. Chris Yew đã nhầm lẫn khi nói rằng có 4 loại cá đá độ, đó là các dạng cá đá điển hình chỉ tồn tại trên lý thuyết mà thôi và cá đá trên thực tế thường là dạng tổng hợp của các dạng điển hình trên. Cặp mắt chuyên nghiệp sẽ phân tích được cái đầu nó giống dạng nào, cái thân của nó giống dạng nào… từ đó đoán được cách đá của con cá và quyết định có nên đem cá của mình đá với nó hay không. Dù vậy, mục đích chính của bài này cung cấp những thông tin quan trọng cho việc đánh giá một con Plakat cảnh truyền thống (Traditional Show Plakat) tức giống cá nuôi làm cảnh. (Tham khảo thêm về Plakat cảnh hiện đại - tức Modern Show Plakat ở đây và ở đây nữa)
Bài viết cùng thể loại:
Khi phân biệt những con Plakat cảnh truyền thống với cá dùng để đá độ, tác giả đã tham khảo tài liệu của tác giả Thái Lan Precha Jintasaerewonge (xem ở đây). Theo tôi Plakat cảnh truyền thống là những con mà Precha gọi là Fancy Betta, tức những con cá được lai tạo với mục đích làm cảnh. Chris Yew đã nhầm lẫn khi nói rằng có 4 loại cá đá độ, đó là các dạng cá đá điển hình chỉ tồn tại trên lý thuyết mà thôi và cá đá trên thực tế thường là dạng tổng hợp của các dạng điển hình trên. Cặp mắt chuyên nghiệp sẽ phân tích được cái đầu nó giống dạng nào, cái thân của nó giống dạng nào… từ đó đoán được cách đá của con cá và quyết định có nên đem cá của mình đá với nó hay không. Dù vậy, mục đích chính của bài này cung cấp những thông tin quan trọng cho việc đánh giá một con Plakat cảnh truyền thống (Traditional Show Plakat) tức giống cá nuôi làm cảnh. (Tham khảo thêm về Plakat cảnh hiện đại - tức Modern Show Plakat ở đây và ở đây nữa)
Bài viết cùng thể loại:
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét